آموزش سه تار

آموزش سه تار :

تدریس خصوصی سه تار | آموزش سه تار

تدریس خصوصی سه تار | آموزش سه تار

برای آموزش سه تار چه کتابهایی وجود دارد؟

کتابهای هنرستان موسیقی (روح اله خالقی)
آموزش سه تار (جلال ذوالفنون)
دستور تار و سه تار حسین علیزاده و …

آیا نواختن سه تار سخت است؟

نواختن هیچ سازی آسان یا سخت نیست و برای نواختن هر کدام باید تمرین روزانه داشته باشید. خوب نواختن هر سازی به دو عامل زمان و تمرین بستگی دارد.

آیا یادگیری این ساز برای من دیر نیست؟

آموختن موسیقی در هیچ سنی دیر نیست. هیچ محدودیت سِنی، شغلی و جسمی، مانع یادگیری موسیقی نمی شود.

از چه موقع باید ساز تهیه کنم؟

قبل از تهیه ساز حتما با مربی خود مشورت کنید. حدودا از جلسه دوم یا سوم بهتر است که ساز به همراه داشته باشید.

آیا سه تار واقعا سه عدد تار دارد؟

این ساز در گذشته سه سیم (تار) داشته و اکنون چهار سیم دارد. بنابر گفته استاد بوالحسن صبا، سیم چهارم را درویشی به نام مشتاق علیشاه به سه‌تار اضافه کرده است.

آیا کودکان نیز می توانند به فراگیری این ساز بپردازند؟

بلی، از آنجا که سه تار سایز کوچک نیز برای کودکان وجود دارد، آنها از سنین کم هم می توانند به فراگیری سه تار بپرداند. توجه داشته باشید که در این سنین، قدرت فراگیری کودکان بسیار بالا است.

چه مدت زمانی طول می کشد تا من بتوانم این ساز را در حد قابل قبولی بنوازم؟

هیچ گارانتی و ضمانتی برای یادگیری موسیقی وجود ندارد و این موضوع، بسته به زمان تمرین هر هنرجو متفاوت است.

منبع :

سه تار نوا

درباره ساز سه تار

تدریس خصوصی سه تار | درباره ساز سه تار

تدریس خصوصی سه تار | درباره ساز سه تار

سه تار از سازهای زهی مضرابی است که در ساخت آن از چوب، فلز، زه یا نخ نایلون استفاده می‌شود.

سه‌تار و انواع سازهای شبیه به‌آن مانند دوتار و تنبور و چگور در نواحی مرکزی آسیا و خاورمیانه رواج داشته‌است.

برخی از جمله عده‌ای از عرفا به آن «اوتار» نیز می‌گویند.

شکل ظاهری این تار مانند تنبور است با این تفاوت که دارای کاسه‌ای کوچکتر می‌باشد.

سطح کاسه سه تار چوبی است.

سه تار امروزی چهار سیم دارد. این ساز با ناخن انگشت اشاره دست راست نواخته می‌شود.

سه تار سازی است که هم به‌صورت تک نوازی و هم در گروه نوازی ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.

وسعت سه تار نزدیک به ۳ اکتاو است.

سه تار را از خانواده تنبور قلمداد می‌کنند و امروزه در مقایسه به تار نردیکتر است و معمولا نوازندگان تار با ساز سه تار نیز آشنایی دارند.

این ساز در حالت نشسته به صورت افقی روی ران پا قرار می‌گیرد به نحوی که دسته آن در طرف چپ و کاسه آن در طرف راست نوازنده باشد.

نوازنده سر انگشتان دست چپ را روی پرده‌های (دستان) دسته حرکت می‌دهد و با ناخن انگشت سبابه دست راست بر زخمه می‌زند. سه تار را به علت سبکی وزن ایستاده هم می‌نوازند.

منبع :

سه تار نوا

اجزای سه تار :

اجزای ساز سه تار:

تدریس خصوصی سه تار | اجزای سه تار

تدریس خصوصی سه تار | اجزای سه تار

کاسه طنینی سه تار :

کاسه طنینی از اجزای سه تار می باشد که کاسه گلابی شکل و از جنس چوب است و روی دهنه آن صفحه چوبی قرار دارد.

کاسه سه تار را هم یک تکه و هم از ترک های به هم متصل شده چوب می سازند و به منظور زیبایی گاهی طرح هایی با صدف یا استخوان روی آن نصب می کنند. کاسه سه تار از نظر ساختاری مانند کاسه عود یا تنبور است ولی کوچک تر از آنها و معمولا از چوب توت ساخته می شود.

صفحه رو :

صفحه روی سه تار از جنس چوب است و معمولا سوراخ های کوچکی روی آن ایجاد می کنند که خروج صدا را از کاسه طنینی سه تار میسر می سازد.

خرک سه تار :

خرک نیز از جنس چوب و به طول تقریبی ۴ سانتی متر و ارتفاع ۷ میلی متر است.

سطح زیرین مسطح آن روی صفحه قرار می گیرد. روی خرک سه تار شیارهایی وجود دارد که سیم از روی آن عبور کرده و از هم جدا نگه داشته می شود.

دسته سه تار:

دسته سه تار در مقایسه با کاسه آن باریکتر است و به صورت لوله ای تو پر به قطر تقریبی ۲٫۵ و طول ۴۰ تا ۵۰ سانتی متر از چوب ساخته می شود. روی دسته سه تار مسطح و پشت آن نیم دایره است و پرده ها روی آن بسته می شوند. دسته سه تار از یک طرف به کاسه و از طرف دیگر به سر پنجه متصل می شود.

پرده سه تار :

پرده ها نخ های باریکی از جنس روده ی حیوانات ویا ابریشم هستند که در عرض دسته سه تار به صورت سه لایی و چهار لایی بسته می شوند و وظیفه ی تقسیم بندی فواصل موسیقایی را برعهده دارند.

تعداد پرده های سه تار ۲۶ عدد است که یکی از آنها قبل از شیطانک بسته می شود و فاصله ی آن با شیطانک در صدای سه تار موثر است. شایان ذکر است امروزه به مدد دیدگاه متجدد اساتید ساخت سه تار نظیر استاد محمدرضا ژاله از پرده هایی از جنس نایلون کمک با ارزشی به نوازندگان سه تار به حساب می آید. چرا که این جنس پرده اولا حرکت دست نوازنده سه تار را به روی دسته را آسان تر نموده ثانیا اجرای تکنیک ویبره (لرزش) با دست چپ را میسرتر از قبل نموده و ثالثا هیچ گونه تغییری بر رنگ صوتی سه تار ندارد.

شیطانک :

شیطانک بین قسمت اصلی دسته و پنجه ساز سه تار قرار می گیرد و جنس آن از استخوان یا پلاستک است.

کاربرد شیطانک سه تار در هدایت و تقسیم بندی سیم ها در قسمت بالای دسته می باشد.

سرپنجه سه تار :

سر پنجه درابتدای طول دسته و از جنس چوب است و تعداد ۴ گوشی دو به دو در طرفین آن قرار گرفته اند.گاهی داخل سر پنجه را به طرف بیرون خالی می کنند و سیم ها مثل سیم های تار بسته می شوند. گاهی نیز ممکن است سر پنجه در امتداد دسته ساخته شود. در این صورت سیم ها به طرف بیرون سر پنجه به دور گوشی ها بسته می شوند.

سیم گیر :

سیم گیر از دیگر اجزای سه تار می باشد که قطعه ای است چوبی و گاهی از جنس استخوان که در انتهای بدنه کاسه نصب می شود و گره سیم ها به شیار روی آن می افتند.

تعداد و جنس سیم های سه تار :

سه تار دارای ۴ سیم فلزی با ضخامت های متفاوت است.

سیم چهارم را مشتاق علیشاه به آن اضافه کرده و برخی این سیم را به نام مشتاق می شناسند.

سیم یکم یا سیم سفید سه تار از جنس فولاد است.

سیم دوم یا سیم زرد سه تار نیز از جنس برنز است.

سیم سوم یا زنگ که دقیقا هم جنس و هم اندازه ی سیم یکم است.

سیم چهارم سه تار که آن هم زرد رنگ است و از دیگر سیم ها قطور تر است.

گوشی :

سیم سه تار از یک طرف به سیم گیر در انتهای کاسه و از طرف دیگر به گوشی های کوک شونده در انتهای دسته ساز سه تار بسته می شود.

با پیچاندن گوشی ها ساز سه تار کوک می شود.

صدای ساز سه تار

سه تار دارای صدایی مخملین و ظریف بوده از آنجایی که با کنار ناخن انگشت سبابه دست راست نواخته می شود، صدای ساز ارتباط مستقیمی با اعصاب و روان نوازنده پیدا می کند و از این رو سه تار را اغلب همدم اوقات تنهایی خوانده اند. اغلب شنوندگان، ساز سه تار را دارای لحن و نوای غمگینی احساس می کنند. اما نوازندگان معاصر موسیقی ایرانی در تلاش برای توسعه موسیقی مدرن و نوی ایران، آثار زیبایی آفریده اند که با حال و هوایی که تا دو دهه پیش از این ساز سه تار تصور می شد کاملا متفاوت است.

البته می بایست اشاره کرد که در سه تار نوازی مدرن تجربه استفاده از مضراب سیمی تجربه ای موفق بوده و با ایجاد صدایی شفاف و کریستالی کمک شایانی به گسترش امکانات ساز سه تار نموده است. اجرای تک سیم هایی خاص و همچنین افزایش قدرت اجرای دینامیک های مختلف نیز از مزایای استفاده از مضراب سیمی در نوازندگی سه تار است.

منبع :

سه تار نوا

خرید سه تار

ویژگی های یک سه تار خوب :

تدریس خصوصی سه تار | خرید سه تار

تدریس خصوصی سه تار | خرید سه تار

برای خرید یک سه تار خوب به نکات زیر توجه کنید :

  1. چوب سه تار از درخت توت باشد.
  2. رگه های درشت صفحه به سمت سیم بم باشد.
  3. فاصله ی سیم تا دسته ی ساز کم باشد تا حدی که موقع اجرا سختیه سیم را حس نکنید.
  4. صدای پائین دسته با بالا دسته همخوانی داشته باشد.
  5. صدای سیم دوم مفهوم باشد و حالت گنگی نداشته باشد.
  6. در اجرای سیم بم.سیم کاملا نرم و صدایی طبیعی داشته باشد.
  7. صدای همه ی سیمها دنبال هم باشد یعنی با هم همخوانی داشته باشد و در گوش دادن تفکیک سیمها سخت باشد.
  8. بلند بودن صدای ساز دلیلی بر خوب بودنش نیست.
  9. با یک مضراب ویا حتی بدون زدن مضراب باید بتوانید چندین نت را به راحتی و با طنین خوب اجرا کنید.
  10. در اجرای تکنیک ناله ی ساز(ویبره) هیچ مشکلی نداشته باشید.
  11. بعد از کوک کردن ساز تک تک پرده ها را امتحان کنید که در اصطلاح گز نزند.
  12. دسته ی ساز نه کلفت و نه زیادی نازک باشد که البته بستگی به دست خودتان دارد.
  13. ساز از نظر وزنی سبک باشد.
  14. سازی که زیاد رنگ شده باشد فقط قشنگ است و احتمال دارد که صدای خوبی نداشته باشد.
  15. رنگ ساز هرچه روشنتر باشد بهتر است .هم اگر عیبی داشته باشد پیداست و هم از نظر روانشناسی مثبت است.
  16. آخرین خصوصیت ساز خوب این است که زیبا باشد.

منبع :

سه تار نوا

مضراب سه تار

تدریس خصوصی سه تار | مضراب سه تار

تدریس خصوصی سه تار | مضراب سه تار

سه تار یکی از سازهایی است که با ناخن نواخته می شود. صدایی که از نواختن با انگشت دست از ساز ایجاد می شود بسیار ظریف و متحیرکننده است. البته کسانی که ناخن شکننده و یا امکان بلند کردن ناخن سبابه را ندارند، می توانند از مضراب هایی که به این منظور ساخته شده استفاده نمایند که معمولا از جنس فلزی یا شاخ است.

 

 

منبع :

سه تار نوا